Nopjes²

Onze living is zo goed als af. Want de trap is er. En wat voor één.

Nu de andere ruimtes nog.

Nopjes

We zijn bijzonder in onze nopjes momenteel. We hebben namelijk een vloer in de living. Een hele mooie vloer.En volgende week komt er ook een hele mooie trap. Dag ladder, bedankt voor de bewezen diensten, maar nu gaan we voor comfort. Het enige waar we op moeten letten is dat we de mooie vloer en de mooie trap in ere houden terwijl de werken voort gaan.

Fermacell: de afwerking

De binnenkant van de buitenmuren op de benedenverdieping zijn allemaal voorzien van hun tweede en definitieve leemlaag. En terwijl we dit werkje aan het afwerken waren, dachten we na over onze opties qua afwerking voor de fermacell binnenmuren. Standaard is dit: gaatjes vullen, schuren, en dit zo vaak herhalen als nodig om de muren vlak te krijgen, evt plamuren en nog maar eens schuren – al doet niet iedereen dit laatste, sommigen kiezen voor een goed dekkende primer in de plaats, wat perfect kan als je muren heel mooi glad gevuld en geschuurd zijn, maar daar kruipt veeeeel tijd in…

Maar we willen/moeten alles zelf eerst ervaren vooraleer we een gefundeerde beslissing kunnen nemen. Dus op één van onze fermacell-muren hebben we de gaatjes gevuld en een stukje geschuurd. Conclusie: er komt veel elbow grease en stof aan te pas. Niet het meest leuke werkje, met andere woorden.

Maar toen papa Leemniscaat de leemmachine kwam afleveren, plantte hij een ander ideetje in ons hoofd: wat als we de binnenmuren ook afwerken met leem? Op muren die we willen behangen is leem natuurlijk geen goede keuze, maar voor de andere muren… waarom niet? Dus een pot contact primer gaan halen (om een ruwe, hechtende ondergrond te krijgen), de leemspuit op onze mooie witte muren gericht, en daar gaan we: een dun laagje leem spuiten, glad strijken en sponzen. Klaar is kees. Het gladstrijken gaat natuurlijk een stuk gemakkelijker dan op de stromuren: die moet je nog recht trekken, terwijl de fermacell-muren al recht zijn. We moeten alleen nog de juiste tijdspanne vinden tussen lemen en sponzen; die is wat anders dan bij de stro-leemmuren. Maar al bij al, het werkje gaat vlot vooruit, zonder schuren en zonder stof (wel met modder, maar ach, dat zijn we ondertussen gewend).

En wat met de kosten? Leem kost natuurlijk niet heel veel (en we hebben wat op overschot van de levering voor de stromuren), enkel de contact primer is niet zo goedkoop. Een echte vergelijking met de fermacell-afwerking hebben we echter (nog) niet gemaakt. En bovendien, hoeveel is je tijdswinst je waard? Enfin, de bureau – onze testruimte waar we alle muren met leem hebben afgewerkt – is nu dus de eerste kamer waarvan al onze muren effectief klaar zijn (op een eventueel likje verf na).

en de volgende kamers...

Na de living worden de andere kamers 1 voor 1 onder handen genomen. De weergoden zijn ons goedgezind, en Nancy ook, dus het werk gaat vooruit. We krijgen het lemen stilaan terug in de vingers: de mengeling voldoende nat maken, en het tempo erin houden, en dan lukt het wonderwel.

We zijn heel tevreden met het resultaat: er zit leven in de lemen muren, warmte. Het geeft een goed gevoel...
Nog 1 muur in de bureau en muur in de berging, en dan hebben we de benedenverdieping helemaal gehad.

Livingmuur

Dit weekend heeft de muur in de woonkamer zijn afwerkingslaag gekregen. Eerst wat verstoppinkjes van de leemmachine oplossen, en dan gaan we van start. Door onze ervaring met de muur van het toilet hebben we de leemmengeling wat natter gemaakt, maar echt helpen deed het niet. De leemlaag werd heel snel te droog om nog te bewerken. M.a.w. kwestie van snel door te werken en niet teveel te kijken naar wat recht is en wat niet (of minder recht in ieder geval). Maar goed, met sponzen krijgen we gelukkig toch steeds een mooi resultaat. Onze livingmuur kan concurreren met de muur erboven die door de professionals is gedaan (al zeggen we het zelf).

En zo'n tweede laag maakt gevoelsmatig ook weer een hemelsbreed verschil. Wel, dit zijn laag 1 en laag 2... Zeg nu zelf.

Laagjes

Bijna alle muren op de benedenverdieping zijn voorzien van een laag wit. De resterende platen, die toch wel wat doorwegen, moeten naar boven worden versjouwd zodat er weer wat ruimte komt beneden. Dat lijkt me een werkje om in stukjes te doen. Zeker aangezien de verwarming van jetje geeft en het dus wat sauna-achtig begint aan te voelen in ons huis. Alle vocht wordt door de verwarming uit de chape geduwd, en ook de ontvochtiger die we hebben gehuurd draait op volle toeren.

Ondertussen staat Nancy de leemmachine weer voor ons huis geparkeerd. Dit keer om de leemmuren van hun afwerkingslaag te voorzien. Om er weer in te komen beginnen we met een kleine muur; die in het kleinste kamertje. Gezien de beperkte bewegingsruimte, besluiten we de muur met de hand te lemen. We strijken met de spaan hele klodders modder tegen de muur, maar voordat we halfweg zijn, is het onderste deel al te droog geworden om nog gelijk te trekken. Ligt dit aan de warmte en de ontvochtiger? Of aan de eerste laag leem, die een heel deel vocht uit de nieuwe laag trekt?

We werken dus verder in kleine stukjes. Hierdoor zal de muur wellicht niet helemaal recht zijn, maar dat noemen we dan maar ‘charme’. Het sponzen zorgt er gelukkig voor dat het resultaat al bij al toch nog meevalt.

Over kastjes en muren...

Er is weer veel activiteit op de werf. Er wordt verder Fermacell gezet tegen de muren. Langzaam maar zeker transformeert de (toch nog wel een beetje) geitenwollensokken-werf naar een echte werf, terwijl aannemers ons ondertussen de nodige afleiding bezorgen. Want er is ondertussen ook van alles gebeurd in de kelder:

We hebben namelijk een electriciteitskast:

Heel het spaghetti-boeltje in de kelder is na een goede dag werken omgetoverd tot een netjes bekabelde kast.

En de vloerverwarming draait. Voor deze installatie moet je er wel je hoofd bij houden, want dat ziet er verdorie serieus ingewikkeld uit! Maar kijk eens hoe mooi ze aan het einde van twee dagen staan te blinken, onze jongens...

Maar... (er is toch altijd een 'maar') tijdens het vullen van de leidingen ontdekken we plots een natte vlek op de vloer. Jawel, het moet weer lukken, we hebben een lek. In onze vloer. En daar ligt al chape op... Dat moet uiteraard worden gerepareerd. Er wordt netjes een gat uitgepikeerd en de leiding wordt gemaakt. En nu zitten we met een gat in onze schone vloer, terwijl we op zoek gaan naar het juiste middel om vloeichape (tja, is nu eenmaal niet de standaard keuze van de bouwende Belg) terug te repareren.

Wit

Dat wordt de nieuwe kleur van de muren. De afwerkingslaag. Eindelijk. Dit weekend zijn we eraan begonnen: de fermacell-platen worden op de muren gezet. In vergelijking met de OSB-platen is dit toch weer wat anders. Eerst en vooral zijn ze een stuk zwaarder. Bovendien is het een afwerkingslaag, dus moet alles netjes gebeuren. En zoals gewoonlijk is het weer wat zoeken naar de beste manier van werken.

Op maat maken van platen: handzaag, lukt wel maar is redelijk vermoeiend, en het wipzaagje gaat eigenlijk verbazingwekkend moeizaam... Maar zoals gewoonlijk ligt de beste methode weer klaar voor het plukken van blogs van degenen die het voor ons hebben gedaan: het stanleymes. Een rechte stevige lat, enkele keren met het mes erlangs, en dan netjes het ene stuk afbreken terwijl je het andere stuk netjes blijft ondersteunen op een vlakke ondergrond. Beetje bijschuren, en klaar is kees. Aangezien je x aantal schroeven per vierkante meter moet zetten, hebben we van een grote kartonplaat een mal gemaakt: gaatjes in het karton, karton over de Fermacell-plaat leggen, en dan met de stift via de gaatjes aanduiden waar er geschroefd moet worden :) Dat gaat wat sneller dan telkens opnieuw uitmeten. Dan even handig worden met de lijmspuit. Die heeft een aparte spuitmond, maar al snel hebben we dat ook onder de knie. 't is vooral zorgen dat je niet teveel en niet te weinig tussen de platen doet: hoe meer ertussen uit komt, hoe meer je moet afsteken (en die lijm wordt echt keihard, dus niet altijd evident), maar hoe meer 'gaatjes' tussen de platen blijven, hoe meer je achteraf moet opvullen en schuren.
Dan worden de platen vastgeschroefd, en fermacel heeft daar speciale schroeven voor. Geen idee wat er zo speciaal aan is, maar ze werken wat vervelend. Om de ene of de andere reden is het niet eenvoudig om de kopjes helemaal in de plaat te draaien. En dat is natuurlijk wel nodig om de muren volledig glad te kunnen afwerken.

Maar het moet gezegd: voor het oog verandert er veel, en voor de goesting is dat een goede zaak. Het is een stimulerende bezigheid. En dan gaat het vooruit. En een paar extra handen van familie helpen daar natuurlijk ook aan :)

Plafond 3.0

Leemniscaat is opnieuw op bezoek geweest. Het was tijd voor de afwerkingslagen van het leemplafond. En dat ziet er goed uit.

En als de mannen vertrokken zijn, moet er weer opgekuist worden. Dus alle ramen open, de beschermfolie van de vloer afhalen, en hier en daar (waar de folie gescheurd is) de leem van de vloer afschrapen. En dan is ons huisje weer net en opgeruimd.

En omdat het prachtig weer was, zijn we op een rustig tempo uiteindelijk ook begonnen aan het uitgraven van de afvoeren. Deze moeten verder worden gelegd tot aan de straat - en een deel dat al lag moet worden vervangen, wegens gebarsten tijdens het aanvullen van de grond. Dit is een langzaamaan werkje vanwege de zware grond, en omdat de helft van het werkvolk eigenlijk verplichte rust voorgeschreven heeft gekregen. En gezondheid komt op de eerste plaats (maar het huis is een close second!).

het kleine kamertje

Nu de chape ligt, begint eindelijk de afwerkingsfase! Afgelopen weekend was het – nadat we hier en daar nog wat hoekjes en kantjes van de OSB hadden afgewerkt - tijd voor “hoe installeer ik een hangtoilet”. Wel, je volgt de handleiding (mits een paar aanpassingen, want die dingen zijn geschreven voor traditionele bouw), en je rijdt een paar keer op en af naar de winkel voor de juiste maat boren –ook voor in beton te boren, ah ja, we hebben chape nu- een slangetje om de waterleiding aan te sluiten op het waterreservoir, een koppelstukje –hè verdorie, verkeerd aansluitstuk, dus weer even op en af- een andere afvoerbuis, want er is enkel een bocht meegeleverd voor afvoer door de vloer terwijl we een recht stuk nodig hebben om de muur in te gaan…

Het toilet zelf hebben we nog niet gehangen, want die zou toch alleen maar in de weg zitten om de vloer te tegelen en de muren verder af te werken. En daarbij, zolang het regenwater en de afvoer niet aangesloten zijn… Da's iets voor de volgende weken.

over de vloer

Jaja, we hebben ondertussen heel wat volk over de vloer gehad.

De mannen van de vloerverwarming zijn aan de slag geweest om de hele vloer te bedekken met buisjes in allerlei bochten en kronkels. Wij blij. Eindelijk nog eens een werkje dat voor ons gedaan wordt (jaja, het plafond ook, nog niet zo lang geleden, maar na enkele zeer drukke weken is dat alweer bijna vergeten).

En dan was het wachten op de chape. Ook zij hebben een weekje uitstel gevraagd, maar ok, daar kunnen we mee leven. Aangezien we dus niet in huis konden werken met al die buisjes op de vloer, en het weer niet ideaal was om buiten het een en ander af te werken, heeft de kelder nog eens een beurt gekregen: rekken opzetten, opruimen, sorteren, … En zodra het niet regent: alle rommel opladen en naar het containerpark rijden.

Op dinsdag is het dan eindelijk zover. Hier hadden we toch wel naar uitgekeken. Chape. Meer specifiek vloeichape, oftewel anhydrietchape. Dit is een chape op basis van gips, die mooier aansluit rond de buizen van de vloerverwarming, minder beweegt, lichter in gewicht is, en ecologischer is dan gewone chape. Win, win, win en win. Dat moet wel duurder zijn... Nee, niet echt. Het materiaal is wel wat duurder, maar het is minder arbeidsintensief, dus je bespaart op werkuren.

En zo ziet het eruit:

Ruimte

Ruimte in het huis, ruimte in het hoofd, ruimte in de agenda. Alles is op tijd klaar geraakt.

Om de dag erna te ontdekken dat er een foutje is geslopen in de planning van de vloerverwarmers die pas volgende week langskomen. Gelukkig is dit geen grote ramp; de chaper komt pas binnen twee weken, dus er is de nodige marge om dit op te vangen. In elk geval kunnen we eindelijk een weekje hoognodige rust nemen. En tijd nemen voor quality time met familie, vrienden, elkaar, onze katjes, …

Tempo

Het moet vooruit gaan. Binnen een week staat de volgende aannemer klaar om de vloerverwarming te komen leggen. En dan moeten (en zullen) we klaar zijn. De laatste muren worden verder afgewerkt - De schouw blijkt daarbij een lastige. Hoe willen we dat ie eruit gaat zien? Wat voor schoorsteenmantel komt er, wat voor stoof/kachel, waarlangs gaat de afvoerbuis, … M.a.w. tijd voor het betere denk- en rekenwerk. Dichtmaken kunnen we daarbij nog niet, want er moet eerst nog de afvoerbuis in worden gehangen - de uitvulplaten worden verder gelegd, de laatste afvoeren op hun plaats gelijmd, de opranden voor de chape gemonteerd... Weekavonden worden eraan opgeofferd, slaap en gezond eten worden ervoor gelaten,… Maar als dit werkje achter de rug is, gunnen we onszelf een weekje vakantie. Even de batterijen opladen zodat we er de komende maanden volop tegenaan kunnen gaan om het huis bewoonbaar te krijgen voor het einde van het jaar…

Het laatste stro…

Is achter het leem verdwenen. We voelen ons zowaar een beetje nostalgisch; de essentie van ons huis is niet langer zichtbaar (en, nee, we hebben ervoor gekozen om geen ‘window of truth’ te maken. Al het stro is echt weg).
Maar geen tijd om sentimenteel te zijn, want we krijgen er een mooi plafond voor in de plaats (of dat wordt het toch na nog enkele lagen). En bovendien, the show must go on, nietwaar. Tijd voor de volgende fase: de vloer. Vooraleer er gechapt kan worden, moet de vloerverwarming geïnstalleerd worden, en voordat de vloerverwarming geïnstalleerd kan worden, moeten de uitvulplaten op de vloer worden gelegd! Dus tetrakarton weghalen, om dan kamer per kamer de laatste dingen af te werken (vb afvoeren, muurtjes), grondig te stofzuigen, en de vloerplaten te plaatsen.

Hoog in de lucht

Hangen nu allemaal rietmatten tegen het plafond, te wachten op hun eerste laag leem. Nog wat opruimen, nog een beschermlaag in tetrakarton op de vloer, en dan mag Mathias komen! (PS- mag dat tetrakarton na gebruik in de blauwe zak worden gegooid? Da's een goeike, hé!)

de weg vooruit zit vol hobbels

Alle gaten zijn gevuld, de schouwdoorvoer zit op zijn plaats, het dakraam is afgewerkt, de electriciteit is naar het lichtpunt gelegd, de laatste planken zijn vastgemaakt, en we hebben alvast nog wat riet vastgeschoten. Ook zijn er al een paar kamers voorzien van tetrakarton, want het lemen van het plafond brengt ongetwijfeld een serieuze smodderboel met zich mee, en we willen vermijden dat we te veel tijd kwijtspelen met oppoetsen (maw leem van de vloer afschrapen, want die moet proper en stofvrij zijn als we uitvulplaten moeten leggen). Plastiek en leem zijn echter geen goede combinatie; dat plakt en dat verschuift, en is ronduit ongemakkelijk om op te werken. Dus stelde Mathias tetrakarton voor. En dat is wat we hebben gehaald. Alle ruimtes waarvan het plafond wordt geleemd, krijgen dus een laagje tetrakarton.

Dit alles is de balans van de werken in het huis dit weekend. Eigenlijk ging het al bij al goed vooruit binnen, en zou het plafond waarschijnlijk bijna klaar geweest, ware het niet dat er ook nog andere dingen meespeelden:

Buiten werd Dini terug van stal gehaald om de wei te maaien. Ja, want die dingen moeten ook gebeuren, en broerlief stond te springen om ons die taak uit handen te nemen. Wat is dat toch met mannen en tractoren! Onze Dini werkte zoals altijd voorbeeldig. Alleen de maaier had er wat minder zin in. Die wilde eerst niet draaien, dan enkel in achteruit,… Rust roest, zeggen ze, zou dat het zijn? Enkele telefoontjes voor wat raad en heel wat gepruts later (allemaal tijd en energie die je niet constructief aan het gebruiken bent binnen!), lukte het aan het einde van de dag uiteindelijk toch. Dus op zondag gingen we ervoor. Broerlief installeerde zich vrolijk op de tractrice (ja, onze Dini is een vrouwelijke tractor, of zo staat het toch in de handleiding. Of is dat gewoon iets italiaans?) en begon zich lustig uit te leven. En het ging vooruit, het ging verbazend goed vooruit. Tegen de middag lag het halve veld er al propertjes bij. Maar je raadt het al, na de lunch begonnen de problemen weer. Een of andere lasnaad van het glijding van de maaischijf was losgekomen (je ziet, ik ben helemaal mee met de technische terminologie ;-) ) en daar stonden we dan. Prutsen, bellen, nog eens proberen. Conclusie: Niet op 1-2-3 op te lossen… Glijding de auto in om naar de reparateur te brengen in de hoop dat er in de loop van de week verder gemaaid kan worden. Dus, de rest van de week geen regen aub!

Wiebel, wiebel … daar boven in de lucht.

De stelling staat op zijn plek, datums van aannemers voor plafond, vloerverwarming en chape staan in de agenda. We weten weer wat te doen!

Op het warmste weekend van dit jaar staan we bovenop dit monster van een stelling net onder het dak te zweten terwijl we één van de meest vervelende werkjes doen: gaten vullen in het dak en het stro gelijk scheren. Over timing gesproken! Zoveel stof en zweet gaan niet goed samen! Verder worden er extra planken gezet en riet tegen het plafond vastgemaakt. Wegens een beperktere bewegingsruimte, en met toch wel wat extra aandacht en concentratie voor waar we onze voeten zetten, daar 6 meter boven de begane grond, gaat het werk natuurlijk niet zo geweldig snel vooruit, maar al bij al krijgen we het wel voor mekaar. Na anderhalve dag werk is 1/3 van het plafond van de woonkamer gevuld, gelijk geschoren en beplankt, en hangt de eerste baan riet er tegen.

Opgeruimd staat netjes

Na al dat lemen – en terwijl we toch moesten wachten op de stelling om aan het plafond te kunnen beginnen - was het hoog tijd voor een grondige opruimactie. Spannende foto’s of verhalen leverde dat echter niet op. Alle natuurlijke materialen werden buiten gekieperd (nog een voordeel van natuurlijk bouwen!) , de rest netjes gesorteerd om naar het containerpark te doen. Zo hebben we weer wat ruimte in de kelder om daar alle werkspullen weg te bergen, zodat de vloer vrij is voor de volgende fase: de vloerverwarming en de chape.

Maar eerst moeten we Leemniscaat weer over de vloer - euh… het plafond krijgen. Ze brengen ons deze week eindelijk de stelling zodat we boven de vide het plafond verder kunnen voorbereiden (gaten vullen, elektriciteit leggen, riet hangen) voor de leemlaag. En hoewel we de muren zelf onder handen hebben genomen, zien we het niet echt zitten zelf leem tegen het plafond te smijten. We hebben de professionals al gezien na dat jobke: wandelende melkchocolademannetjes… Hoe lief zouden wij er dan wel niet uitzien!! Waarschijnlijk zouden we eindigen met meer leem op ons en op de vloer dan daadwerkelijk tegen het plafond. En dat kan niet de bedoeling zijn.

Oef! Benedenverdieping is geleemd.

Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar na nog 3 dagen van lemen (en nog ettelijke gevechten met de leemmachine) zijn de muren van de benedenverdieping eindelijk klaar. Dit wil zeggen: geen stro meer, geen stof meer, en weer een stap dichter bij het “huis”-gevoel.

Enkel op de bovenverdieping is nog 1 stromuur: de overloop. Hier hebben we de uitdaging dat we naast een groot gat in de vloer moesten werken met een slang die zichzelf in alle bochten wringt (behalve in de bocht die makkelijk is om te werken). Deze willen we doen als we de stelling voor de plafondwerken hebben staan. Kwestie van wat steun in de rug te hebben, want als die slang naar beneden begint te glijden, hou je die met z’n twee anders niet tegen. De vraag is nu: wanneer komt de stelling, want hij heeft wat vertraging opgelopen...

Paaseieren voor ons geld

Op zaterdag wordt – nadat we hier en daar nog wat hadden opgeruimd om ruimte te maken – de pomp weer opgezet, en krijgt een deel van de keukenmuur een leemlaag. Maar het spuiten gaat moeizaam… ’t Is toch weer niet waar, zeker? O jawel hoor, weeral een kink in de kabel… enfin een verstopping in de buis. Toon gaat ermee aan de slag, terwijl ik alvast de muur begin glad te strijken. Het spuitpistool wordt gecontroleerd, maar daar blijkt niets mis mee. De dunne slang wordt afgekoppeld en met de tuinslang schoongemaakt, o kijk, een hoopje zand, dat zal de verstopping zijn geweest. Terug aangekoppeld, maar nee hoor, het gaat nog steeds niet beter. Opnieuw afkoppelen dan maar, en nog eens schoonmaken, dit keer met het schuimballetje erdoor. Verdorie, daar komt toch nog een heleboel zand uit. Maar goed, de buis is nu proper. Morgen kunnen we weer verder.

Op zondagochtend gaat de machine weer aan, maar het werkt nog steeds niet. Zou het dan de dikke buis zijn? Afkoppelen dus die handel en schoonspoelen. Maar halverwege krijgen we de tuinslang er niet meer door. Dorie, daar zit dus ook iets dat er niet hoort. We proberen van alles en nog wat, maar het lukt niet. Zelfs door met de auto over de verstopping te rijden komt die niet los. Proberen, en blijven proberen, met de tuinslang, door nancy te vullen met water en dat er proberen door te pompen, door op de buis te springen, slaan, rijden… Ondertussen leem ik het stukje rond de voordeur dan al vlug met de hand, dan is er toch iets afgewerkt. En na honderdduizend keer proberen en de pomp op en af te zetten, horen we iets bewegen in de buis. Met een uiterste krachtinspanning (en heel veel druk op de buis) geraakt de verstopping eindelijk los en spoelt hij naar buiten. En tegen die tijd was het tijd om naar het paasdiner te vertrekken. Een dag van hard zwoegen, en (bijna) geen resultaat. Hoe frustrerend. Maar de machine zou dus morgen wel weer gewoon moeten werken.

Maar op maandag staat de machine stil. Wegens ziekte *zucht*.

Garage: check, berging: check, wc: check!

Op zaterdagochtend trokken we opnieuw richting werf, alwaar Mathias ons in de voormiddag kwam vervoegen om aan zijn Nancy te sleutelen. Alles nog een keer uit elkaar gehaald, er bleek niks mis te zijn. Dan opnieuw opgestart, maar nog steeds geen leem aan het einde van de tunnel... Dus nog maar wat prutsen met de hendels - aan, uit, aan, uit, aan - en opeens schiet ze in gang. Opluchting alom. Maar wat er mis was? Dat blijft een raadsel. Enfin, ze doet het weer, dus we kunnen verder.

Op het programma: de garage. Deze muur was een beetje een gedoe omdat we rond de motor, geleiders en stangen van de garagepoort moesten werken, maar goed, met wat gepruts is dat uiteindelijk wel in orde gekomen. Op zondag werd de laatste hand gelegd aan die muur (leem wordt potverdikke serieus zwaar als die een nachtje aan de muur heeft gehangen! geef mij maar versgespoten leem), en daarna was de berging aan de beurt. De manoeuvreerruimte was beperkt, en zaten er hier en daar elektriciteitsdraden in de weg, maar de leemmengeling was goed van consistentie, dus het gladmaken ging vlot en al vlug was die ruimte ook van top tot teen bekleed met een donkerbruine kleur (die trouwens prachtig contrasteert met de plafondbalken – jammer dat de leem met drogen lichter wordt…).

Om het weekend af te sluiten spuiten we ook nog het toilet. Maar de mengeling was eigenlijk te nat: We hadden de leemmengeling wat lichter gemaakt omdat Nancy in de namiddag weer wat tegenstribbelde. Ze had moeite met mengen en toen sprong één van de aandrijfriemen eraf. Gelukkig was hij niet gebroken, dus met wat wringen kregen we hem er weer op. Aangezien een natte mengeling minder goed plakt, en we net daar een gat hadden in het stro (dat we niet hadden opgevuld met een stro-leemmengsel – zo zie je maar, een goede voorbereiding is alles!) kwam daar alles weer vlotjes naar beneden. Gewoonlijk laten we een natte mengeling even rusten (enkele uren, af en toe tot de dag erna) maar op een zondagavond kan dat natuurlijk niet, dus dan maar verder ploeteren. Bovendien is de wc nog kleiner dan de berging, en kregen we de stelling er niet gezet, dus ook dat was een extra uitdaging. Maar de aanhouder wint, en op het einde van de dag hadden we ook in die ruimte een geleemde muur.

Leemverslag

Nancy was er al, en afgelopen week waren ook de attributen uiteindelijk gearriveerd. Eindelijk konden we weer voortlemen! En met temperaturen die heerlijk boven 15° uit klimmen! Wat een luxe!

Dag 1 – Al vroeg in de ochtend starten we in een stralend zonnetje en vol goede moed Nancy op. Even zoeken naar de juiste mengeling van zand, leem en water, en we zijn vertrokken. Of toch niet? Aan het andere eind van de slang gebeurt er niets… Dorie. Verstopping? Ze was namelijk niet mooi proper bij ons afgeleverd, maar met alle resten van haar vorige job er nog in/aan. Mogelijk is er toch wat opgedroogd en vastgeraakt? Dus buizen losmaken, spoelen, rondpompen. Hier en daar was er wel een hoopje zand dat naar buiten kwam. Dus… opgelost? Tweede poging… Nee, nog steeds noppes. Ah ja maar die driehoekige cirkels stoppen met draaien zodra ik de luchttoevoer open zet… De olienippels staan thans open, zodat ze voldoende gesmeerd worden, toch? Wat kan het zijn. Ergens tegendruk? Spuitpistool opengedraaid, nozzle vervangen. Nope, helpt geen moer. Dan toch maar even bellen met Mathias (dorie, we storen hem tijdens zijn vakantie) die nog enkele mogelijkheden oppert. We eindigen de dag met een volledig gedemonteerd toestel, een grote plas water van alles proper te spuiten en een zere rug. Daarna de hele zooi terug in elkaar steken, en ze doet het… nog steeds - juist ja - niet.

Dag 2 – We besluiten haar op te zetten, te doen alsof er geen vuiltje aan de lucht is, en haar te verplichten haar dienstplicht te vervullen. Pompen B****! En wonder boven wonder, ze doet het nog ook. Snap je daar nu iets van? Na een nachtje slapen, zal ze dan toch van gedacht veranderd zijn… In ieder geval, wij content, dus vallen we de eerste muur meteen aan met een bedje leem. In de namiddag arriveren er vrienden die ook nog een handje toesteken, en al vlug is de eerste muur af.

Dag 3 – Met nog wat hulp worden muur 2, 3 en de helft van muur 5 ook afgewerkt. Jaja, het vlot wonderwel. Behalve muur 4 waar de mengeling wat te nat is; die moeten we even laten rusten, want hoe meer we eraan prutsen hoe meer er vanaf valt. Maar we gaan vooruit, en het leven is mooi.

Dag 4 – We stomen verder. Muur 4 wordt afgewerkt, muur 5 ook en dan de hoek om naar muur 6 en het eerste deel van muur 7. We hebben het duidelijk in de vingers: de mengeling is top, het reien gaat vlot en de wapeningsnetten vliegen tegen de muur. Op 3 dagen is bijna de helft van de benedenverdieping geleemd.

Dag 5 – Voor we in de garage kunnen beginnen moeten we nog enkele balken rieten en het raam afplakken. En dan staat Nancy tot de nok gevuld klaar voor een volgende leemsprint. Hendel om, en pompen maar. Of toch weer niet… Dus hernemen we het scenario van dag 1: hele mikmak demonteren en spoelen, en alles weer in elkaar. We beginnen er handig in te worden. Pomp weer op, maar er gebeurt nog steeds niets. Terug met de handen in het haar, kijken, zoeken. De motor draait gewoon, de driehoekige cirkels werken ook, maar er komt geen leem uit de slang, zelfs niet uit de koppeling waar de slang aan de machine is vastgemaakt, zelfs niet als de hendel beneden staat en de leem via de overloop gepompt wordt. De leem wordt überhaupt niet meer rondgepompt. Alles nog een keer gecheckt; hebben we iets verkeerd gemonteerd. We vinden niks. Hij pompt wel, maar hij lijkt enkel lucht te verplaatsen. Dit is dus niet goed. En zonder Mathias als hulplijn weten we ook niet wat we verder nog kunnen ondernemen…

Dag 6 – We zitten allebei weer op het werk achter onze computer te zuchten, en naar het zonnetje buiten te kijken. Verlof ingetrokken. Was thans prima leemweer geweest. Zaterdag is Mathias er weer, hopelijk weet hij Nancy weer tot werken aan te zetten. Maar wat een sisser...

Zon en water

Leemmachine Nancy komt opnieuw bij ons logeren de komende weken. Terwijl we op Mathias en zijn Nancy wachten, nemen we de gelegenheid te baat om onder een heerlijk zonnetje onze fruitbomen hun jaarlijkse snoeibeurt te geven, en hier en daar nog vlug wat af te plakken. Rond de middag is ze er dan, ons madam. Maar, wee o wee, niet alle attributen zijn meeverhuisd, waardoor onze plannen om met zalige temperaturen en in droge omstandigheden ons leemwerk te hervatten, in het water vallen. Gelukkig had Mathias wel nog wat riet bij, zodat we toch weer wat om handen hadden. Eerst nog een vlugge inspectie om te controleren of ons rietwerk aan het plafond boven wel goed was uitgevoerd... En, we kregen een goed rapport. Alé vooruit, dan met het extra riet maar aan de slag om het plafond aan de voordeur en in de keuken verder af te werken.

En dan volgende week – zonder excuses – lemen! Wie doet er mee?

Wat gedaan is, is gedaan…

Onder dat motto werken we lustig verder terwijl we wachten op riet, stellingen en leemmachine. Want op een bouwwerf valt er altijd genoeg te doen.

Eerst verstoppen we in de hal nog vlug wat buizen en afvoeren door onze technische schacht verder dicht te maken met een extra muur. Nog even checken dat alle leidingen, aanvoeren en afvoeren in orde zijn, en dan kan alles dicht worden gemaakt.

Daarna verhuizen we naar de berging, waar ook nog de nodige muren dienen te worden afgewerkt. Dus tuigen we aan het werk. De koppelingen van de waterleidingen vastmaken, de laatste stukjes buis lijmen, hennep snijden, OSB op maat maken met alle uitsparingen op de juiste plek, en als laatste nog een half muurtje in elkaar steken, waarin ook nog enkele stopcontacten en lichtschakelaars komen. En dan is het weekend alweer om…

tegeltje, tegeltje...

Wegens de afwezigheid van extra riet wordt het een herhaling van vorig weekend: er wordt nog wat rondgereden voor vloeren. Zeker nu er batibouw-voorwaarden te scoren zijn, moeten we ervan profiteren. Want vloeren nemen toch ook weer een serieuze hap uit het budget –slik! Nu we hier en daar de nodige info bij elkaar hebben gesprokkeld, zien we terug enkele lichtpuntjes wat betreft de dikte van de vloeropbouw. Daarnaast kwam het zelf plaatsen van de (kleine) tegeltjes terug op tafel. Na onze ervaring met het leggen van de vloer in de garage stonden we er wat huiverachtig tegenover om in de leefruimtes zelf te tegelen, maar de kleine tegeltjes van 10 op 10cm die wij op het oog hebben, zouden heel makkelijk zelf te leggen zijn, zo werd stellig beweerd. Dus moet er weer een afweging worden gemaakt: kostenbesparing of tijdsbesparing?

Eens terug op de werf worden de handen weer uit de mouwen gestoken: er moeten nog steeds enkele muren worden afgewerkt op de gelijkvloers. In de bureau en in de hal (vestiaire en wc) worden de laatste buizen gemonteerd, gecheckt en gelijmd, de muren verder geïsoleerd, en dan dichtgemaakt met OSB. En aangezien deze kamers aan de zuidkant liggen, konden we profiteren van een heerlijk zonnetje dat binnen scheen en onze ruggen verwarmde. Laat de lente maar komen!

En toen was het riet op

Afgelopen weekend hebben we het laatste riet tegen het plafond in de keuken geniet. Maar we hadden niet meer genoeg om het hele oppervlak te bedekken, dus het verder vastschieten zal pas kunnen gebeuren als we nieuw riet hebben.

Dan maar verder met andere klusjes. Boven moest er nog wat gebeuren rond enkele deurgaten, dus hebben we die verder afgewerkt. En verder zijn we vloeren gaan bekijken. Nu de chapewerken dichterbij komen, en we de mogelijkheden en beperkingen van de hoogte van de vloeropbouw en van de vloeichape kennen voor de plaatsing van de vloeren, moeten we hier en daar wat extra informatie vragen en opties afwegen. Dit wordt nog een hele denkoefening…

Plafond 2.0

Na een week doffe ellende in het hoofd van de ene, en een geblokkeerde rug bij de ander, zijn we dit weekend gelukkig weer van de partij. Boven worden de laatste stukjes riet op hun plaats gehangen, en ettelijke honderden meters metaaldraad op hun plaats gespannen. Met op 20 cm van elkaar een metaaldraad die om de 5 à 7 cm wordt vastgeniet in een ruimte van 12m op 4.5m zijn dat heel wat nietjes die we erdoor hebben gejaagd. Maar we krijgen er een mooi strak plafond voor in de plaats!

Het vastnieten ging zo vlot dat we ook al aan de voorbereidingen voor het plafond van de keuken zijn begonnen: De extra planken werden alvast netjes vastgemaakt. Volgende week moeten we het stro nog wat bijscheren en dan kunnen we wat rest van het riet vastmaken. En dan zal het even wachten zijn op extra riet en stellingen om de laatste ruimte te tackelen: het plafond boven de vide van de living.

Rieten plafond

Afgelopen weekend de rest van het riet alvast tegen het plafond gekieperd. Kwestie van de boel zichtbaar vooruit te laten gaan (niet dat we daamee klaar zijn, we zitten net over halfweg, maar het riet is op). Nu moeten we alles nog deftig vastschieten met metaaldraad, maar afgelopen weekend had het nietpistool wat kuren. Er bleef geregeld een nietje achter de hamer vastzitten, waardoor die blokkeerde, en we de hele boel moesten openvijzen om het weer in orde te krijgen. En dat gebeurde dan bij voorkeur als er 2 nietjes waren vastgeschoten in een nieuwe rol riet, zodat er één van ons onnozel met heel dat gewicht stond te draaien bovenop de stelling. Enfin, hopelijk brengt een weekje rust het pistool op andere gedachten voor komend weekend.
En zodra we extra riet hebben moeten de keuken, de oversteek aan de voordeur, en - gruwel, gruwel - de vide boven de living eraan geloven.

Weer in actie

Al eerder op de werf dan op de blog wegens een mankementje aan de computer. Maar hier zijn we weer.

Ondertussen heeft het hellend vlak zijn definitieve vorm gekregen. De antisliplaag ontbreekt nog, maar die doen we later wel een keertje.

En dan zijn we eindelijk terug begonnen aan het echte werk. De eerste prioriteit is het plafond leemklaar maken. De gaten waren al gevuld, de extra latten waren al vastgemaakt, er moet hier en daar enkel nog wat stro worden vlak geschoren, en op een aantal plaatsen (voornamelijk aan de randen) extra verstevigingslatten bevestigd worden, en dan kan het riet tegen de latten worden vastgeniet: zo vlak mogelijk, netjes tegen elkaar en tegen de muren aansluitend, geen overlappingen en geen bulten toegelaten. Dus de stellingen wordt in stelling gebracht, het luchtdrukpistool wordt weer bovengehaald, het riet wordt eerst provisoir vastgeniet en daarna verder opgespannen met metaaldraad. Er bestaat geen twijfel over dat dit het gewicht van de leem die er tegen komt wel zal kunnen houden.

We keken eigenlijk wat op tegen dit werkje, we verwachtten dat dit best wel eens ging kunnen tegenvallen, maar al bij al gaat het ons wel af. Zo lijkt het altijd te gaan, verwacht het ergste en dan valt het wel mee. (Hopelijk gaat dit ook op voor het plafond boven de vide, als we die straks onder handen gaan nemen, want dat lijkt me echt een ware nachtmerrie. Fingers crossed !) Toegegeven, we hebben een beetje moeten zoeken hoe we het best twee rietmatten op elkaar laten aansluiten. De breedte van een aantal ruimtes is 2 volledige rietmatten en een beetje. We waren begonnen met twee volledige rietmatten aan beide zijkanten vast te maken zodat het overschotje in het midden lag (zodat we niet vlak tegen een muur en in de hoeken moesten zitten prutsen). Dan monteerden we een derde rietmat die in de breedte op maat was gemaakt, en die mooi overlapt met de twee rietmatten, om dan in het midden van een lat beide matten tegelijk af te korten zodat ze mooi op elkaar zouden aansluiten, en we de uiteindes van de matten netjes op de lat konden vastmaken met metaaldraad, want zo heeft meester Mathias het ons gevraagd. Maar dat bleek simpeler gezegd dan gedaan, want dan eindig je met een stukje mat dat vastzit achter de andere mat, en dat moet je er dan weer zien achteruit te peuteren, want, zoals gezegd, overlappingen zijn uit den boze. Alles moet zo vlak mogelijk zijn.
Bij de volgende kamer probeerden we het dus op een andere manier: Eerst rietmat 1 vastmaken en afknippen in het midden van de laatste lat. Daar tegenaan rietmat 2 en deze ook weer afknippen in het midden van de laatste lat. Dan het stukje op maat ertegenaan. Dit is twee keer knippen ipv 4 keer, weinig of geen gepruts, dus zo gaan we het vanaf nu aanpakken.

Stil gezeten

Of toch niet helemaal. Toegegeven, we hebben het heel rustig aan gedaan de laatste weken. We waren (het) een beetje moe. Maar toch zijn er nog een paar dingen gebeurd die we van ons lijstje kunnen schrappen: de garage is opgeruimd: alle bigbags met stro die daar waren opgeslagen zijn naar de kelder verhuisd zodat er weer ruimte was om aan de muren te werken; die zijn nu geïsoleerd met hennep en dichtgemaakt met OSB, en onze Dini staat ondertussen op stal voor de winter. Daarnaast zijn we – na veel denk- en meetwerk - ook aan het hellend vlak naar de kelder begonnen. Tot een geval van buikgriep weer eens roet in het eten kwam gooien.

In ieder geval, voor het nieuwe jaar wensen we: een verhuizing, als het even kan, alstublieft.

Dus we gaan er weer voor: Zodra het hellend vlak op zijn plek staat, beginnen we met het rieten van het plafond, zodat we ook hier het stro weldra vaarwel kunnen zeggen. We houden van stro, maar het is na 2 jaar toch echt welletjes met al dat stof en dat gekriebel. Hopelijk is het dan in maart weer warm genoeg om verder te gaan met de transformatie van de stromuren naar leemmuren.